مدیریت بحران

مدیریت بحران، علمی کاربردی است که به‌وسیله مشاهده سیستماتیک بحران‌ها و تحلیل آن‌ها، در جستجوی یافتن ابزاری است که بتوان از بروز بحران‌ها پیشگیری یا در صورت بروز، در جهت کاهش آثار آن‌ها اقدام کرد. مدیریت بحران واکنشی است که هدف آن کاهش اثرات بلایای طبیعی و انسان‌ساخت با انجام برنامه‌ریزی، سازماندهی و بسیج تمامی تجهیزات است. فرایند مدیریت بحران مستلزم برنامه‌ریزی درست، ایجاد آمادگی و فراهم‌ ساختن امکانات و تجهیزات لازم برای رویارویی با بحران، به منظور به حداقل رساندن آثار تخریبی حاصل از بحران است. این فرایند به 4 مرحله تقسیم می‌شود: 

1. پیشگیری

2. آمادگی

3. مقابله

4. بازسازی

عوامل بحران در کتابخانه‌ها  به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• حوادث طبیعی: شامل گرد و خاک، سیل، زلزله، طوفان و خطر جوندگان و موجودات ذره‌بینی

• حوادث انسان‌ساخت: آتش‌سوزی، آب‌گرفتگی، ویروسی شدن سرورها، ازبین رفتن اطلاعات دیجیتالی، سرقت منابع

تدابیر پیشگیرانه:

تدابیر کتابخانه مرکزی در مرحله پیشگیری حوادث طبیعی مانند گرد و خاک، سیل، زلزله، طوفان، خطر جوندگان و موجودات ذره‌بینی، اقداماتی نظیر گردگیری دوره‌ای و سالیانه در زمان شلف‌خوانی، ساختمان استاندارد و مقاوم در برابر خطر زلزله، سیل و طوفان و سم‌پاشی سالیانه برای دفع خطر جوندگان و حشرات می‌باشد.

در خصوص حوادث انسان‌ساخت نظیر آتش‌سوزی ناشی از اتصال سیم‌های برق یا سایر موارد، می‌توان به وجود بیمه‌ آتش‌سوزی کتابخانه و نصب سیستم اعلان و اطفاء حریق اشاره کرد.

همچنین استقرار کپسول آتش‌نشانی در قسمت‌های مختلف کتابخانه به‌منظور دفع خطر آتش‌سوزی پیش‌بینی شده است. 

در تاریخ 1402/12/23 سیستم دوربین مداربسته کتابخانه کنترل، عیب‌یابی و تعمیر شد. همچنین کلیه دوربین‌ها و زنگ هشدار کتابخانه مورد بازبینی و کنترل قرار گرفت.

در مورد آب‌گرفتگی، کنترل لوله‌های آب به منظور پیشگیری از آب‌گرفتگی و رطوبت، انجام می‌شود.

تهیه بک‌آپ از اطلاعات سرور مجازی توسط کارشناس IT معاونت پژوهشی اقدامی در جهت پیشگیری از خطر ویروسی شدن سرورها می‌باشد.

تهیه فایل پشتیبان و ذخیره‌سازی اطلاعات در هارد اکسترنال، به منظور دفع خطر از بین رفتن اطلاعات دیجیتالی انجام می‌شود.

برای تأمین امنیت منابع و تجهیزات کتابخانه، وجود تگ و سیستم امنیتی( گیت) و نصب دوربین مداربسته از اقدامات پیشگیرانه سرقت منابع به‌شمار می‌رود.

تدابیر آمادگی:

برگزاری دوره‌های آموزشی، کارگاه‌های عملی و آزمون‌های آنلاین مرتبط با مدیریت بحران، از جمله اقداماتی است که برای آمادگی مدیریت بحران صورت گرفته است:

دوره‌های آموزشی مربوط به مدیریت بحران

 

ردیف	عنوان کارگاه آموزشی	محتوای آموزشی
1	آزمون غیرحضوری نحوه استفاده از تجهيزات حفاظت فردي در كوويد 19
2	آزمون غیرحضوری فاصله‌گذاری اجتماعی و الزامات سلامت محیط و کار در کتابخانه‌ها
3	آزمون غیرحضوری کارگاه ایمنی و سلامت شغلی
4	آزمون غیرحضوری دانستي هاي كوويد 19
5	آزمون غیرحضوری پاندومي ويروس كرونا و سلامت روان
6	آزمون غیرحضوری اطفاء حريق
7	آزمون غیرحضوری سيستم اعلان و اطفا حريق
8	آزمون غیرحضوری امداد و كمك‌هاي اوليه 1
9	آزمون غیرحضوری مانور زلزله
10	آزمون غیرحضوری تاب آوري در دوران پاندمي كرونا
11	کارگاه حضوری آموزش اطفاء حریق	آموزش عملی